Οι πρώτες έξι εβδομάδες μετά τη γέννηση είναι γνωστές ως περίοδος αποκατάστασης μετά τον τοκετό, γνωστή και ως λοχεία ή «τέταρτο τρίμηνο». Εδώ αναλύσαμε μερικά από τα ενδεχόμενα συμπτώματα. Ας δούμε και τα υπόλοιπα.
- Πρησμένοι μαστοί
Το μεταβατικό μητρικό γάλα κατεβαίνει την τρίτη ημέρα μετά τον τοκετό και διαρκεί περίπου τρεις ημέρες, προκαλώντας έντονο πρήξιμο (πέτρωμα), πόνο και ευαισθησία των μαστών. Ο θηλασμός είναι η καλύτερη λύση για να το αντιμετωπίσετε!
Πώς να το αντιμετωπίσετε: Εφαρμόστε ζεστές κομπρέσες πριν το γεύμα θηλασμού και κάνετε απαλό μασάζ στο στήθος για να ρέει το γάλα πιο εύκολα και να μην πονάτε (ή μασάζ κάτω από χλιαρό τρεχούμενο ντους). Εφαρμόστε κρύες κομπρέσες ή κρύα φύλλα λάχανου για να ανακουφιστείτε από το επώδυνο πρήξιμο μετά τον θηλασμό (έως και μισή ώρα πριν το επόμενο γεύμα θηλασμού). Βεβαιωθείτε ότι φοράτε ένα καλά τοποθετημένο σουτιέν που προσφέρει καλή υποστήριξη. Πάρτε κάποιο αντιφλεγμονώδες φάρμακο-συμβατό με τον θηλασμό- (Brufen ή Algofren) ή απλή παρακεταμόλη (Depon).
Πότε να λάβετε βοήθεια: Επικοινωνήστε με τη μαία σας, εκείνη μπορεί να σας βοηθήσει και να σας καθοδηγήσει σε τυχόν δυσκολίες θηλασμού.
- Πληγωμένες θηλές
Ο πόνος στη θηλή είναι το πρώτο και πιο συχνό σύμπτωμα που παρουσιάζουν οι νέες μαμάδες που θηλάζουν. Συχνά είναι αποτέλεσμα κακής τοποθέτησης του μωρού τους στο στήθος. Ο ερεθισμός των θηλών με την κατάλληλη καθοδήγηση της νέας μαμάς, θα πρέπει να υποχωρήσει τις επόμενες ημέρες.
Πώς να το αντιμετωπίσετε: Βεβαιωθείτε ότι το μωρό έχει πιάσει σωστά το στήθος σας (όχι μόνο τη θηλή αλλά και μέρος ή όλη την θηλαία άλω-την σκουρόχρωμη περιοχή γύρω από τις θηλές) και διαφοροποιήστε τις θέσεις θηλασμού. Μετά τους θηλασμούς αφήστε τις θηλές σας στον αέρα, βάζοντας το μητρικό γάλα να στεγνώσει πάνω τους (βοηθάει να επουλωθούν). Εφαρμόστε επίσης, πάνω στις θηλές, καθαρή λανολίνη ή βρέξτε κανονικά φακελάκια τσαγιού με δροσερό νερό και τοποθετήστε τα. Μην τις καλύπτετε με σουτιέν και επιθέματα θηλασμού, αντ’ αυτού χρησιμοποιείστε κοχύλια. Η λήψη ενός αναλγητικού όπως η ιβουπροφαίνη ή η παρακεταμόλη πριν από το θηλασμό μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου.
Πότε να ζητήσετε βοήθεια: Οι πληγωμένες θηλές μπορεί να είναι η αιτία για να περάσουν μικρόβια από αυτές και να οδηγήσουν σε μαστίτιδα. Αυτή η μόλυνση του μαστού μπορεί να προκαλέσει υψηλό πυρετό, ερυθρότητα, πόνο στους μύες και στο στήθος. Καλέστε τη μαία σας για να σας δώσει συμβουλές και να σας συνταγογραφήσει την κατάλληλη αντιβίωση-συμβατή με τον θηλασμό, σε συνεννόηση με την παιδίατρό σας.
- Κούραση
Οι τελευταίοι μήνες της εγκυμοσύνης μπορεί να είναι εξαντλητικοί για μία έγκυο. Λίγος ύπνος, πρήξιμο στα άκρα, πόνος στα οστά της λεκάνης, όχι καλές ανάσες είναι μερικές από τις καταστάσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι έγκυες. Η κούραση αυτή συνεχίζει να υφίσταται και μετά τον τοκετό, αυτή τη φορά λόγω του νέου ρόλου της μητρότητας. Το να έχεις ένα μωρό είναι συναρπαστικό και παράλληλα ειλικρινά εξαντλητικό, ειδικά το πρώτο διάστημα. Πέρα από τη σωματική κούραση του φυσιολογικού τοκετού ή της καισαρικής τομής, οι νέες μαμάδες συχνά παλεύουν με τις άγρυπνες νύχτες, τους μαραθώνιους θηλασμούς και το άγχος της φροντίδας ενός νεογέννητου. Όλα τα προηγούμενα συντελούν στην κούραση και την εξάντληση της νέας μαμάς. Καθώς περνάει ο καιρός και μεγαλώνει το μωράκι σας, όλα θα γίνονται καλύτερα.
Πώς να το αντιμετωπίσετε: Μοιραστείτε την φροντίδα του μωρού με τον σύντροφό σας, τις δουλειές του σπιτιού και το μαγείρεμα με την οικογένεια. Μην ασχολείστε με το να διατηρείτε το σπίτι σας άψογο ή με το να απαντάτε σε email για τη δουλειά. Επικεντρωθείτε μόνο στα πιο σημαντικά πράγματα. Κοιμηθείτε όταν το μωρό σας κοιμάται. Πίνετε πολύ νερό και μην ξεχνάτε να τρώτε επαρκώς και τακτικά!
Πότε να αναζητήσετε βοήθεια: Η υπερβολική κόπωση που συνοδεύεται από επίμονη θλίψη και απώλεια ή όρεξη είναι προειδοποιητικά σημάδια επιλόχειας κατάθλιψης. Ενημερώστε αμέσως το γιατρό σας εάν έχετε τέτοια συμπτώματα ή εάν οι σκέψεις σας στρέφονται σε βλάβες στον εαυτό σας ή στο μωρό σας
- Νυχτερινές εφιδρώσεις
Κατά τη διάρκεια της λοχείας συμβαίνει συχνά οι νέες μητέρες να παρουσιάζουν εφιδρώσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας. Συνήθως αυτό οφείλεται στη μείωση των επιπέδων των ορμονών μετά τον τοκετό. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές εβδομάδες για να επιλυθεί η κατάσταση.
Πώς να το αντιμετωπίσετε: Καλύψτε το μαξιλάρι σας με μια απορροφητική πετσέτα και πιείτε πολλά υγρά για να αντισταθμίσετε το νερό που χάνετε.
Πότε να ζητήσετε βοήθεια: Η υπερβολική εφίδρωση μπορεί να είναι σημάδι επιλόχειας θυρεοειδίτιδας – φλεγμονή του θυρεοειδούς – που παράγεται στο σώμα σας (υπερβολική αύξηση θυρεοειδικής ορμόνης-TSH). Μπορεί να εμφανιστεί από τον πρώτο έως τον έκτο μήνα μετά τον τοκετό και υποχωρεί από μόνο του. Μερικές γυναίκες συνεχίζουν να αναπτύσσουν χαμηλά επίπεδα ορμονών (υποθυρεοειδισμός) ακόμη και μετά τους έξι μήνες, κάτι που απαιτεί περαιτέρω έλεγχο και φαρμακευτική αγωγή για τον θυρεοειδή. Ενημερώστε τη γιατρό σας εάν έχετε ιστορικό θυρεοειδούς καθώς και συμπτώματα (ξηρό δέρμα, αίσθημα κρύου, πόνος στους μύες και αύξηση βάρους).
- Πόνος στην πλάτη
Ο πόνος στην πλάτη μετά τον τοκετό είναι ένα από τα συμπτώματα που μπορεί να επιμείνουν για εβδομάδες. Οι ορμόνες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χαλαρώνουν τους μύες και τους συνδέσμους για τον τοκετό. Χρειάζεται λίγος χρόνος για να ανακτήσουν οι μύες της πλάτης τη δύναμη και τη σταθερότητά τους. Είναι φυσιολογικό να αλλάζει η στάση του σώματος σας, όταν υπάρχει ένα μωρό στη κοιλιά-λόρδωση σώματος- για αυτό προσπαθήστε να διατηρήσετε μια σωστή στάση από την περίοδο της εγκυμοσύνης .
Πώς να το αντιμετωπίσετε: Προσπαθήστε να δίνετε ώθηση από τα πόδια όταν σηκώνετε το μωρό σας. Χρησιμοποιήστε ένα υποπόδιο για να σηκώσετε τα πόδια σας όταν θηλάζετε ή κάθεστε. Μην ξεχνάτε να κάθεστε άνετα όταν θηλάζετε, βάζοντας ένα μαξιλάρι στην πλάτη σας! Ο θηλασμός μπορεί να διαρκέσει κάποια ώρα…
Πότε να ζητήσετε βοήθεια: Εάν έχετε πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης ή στο πλάι, σε συνδυασμό με μια επείγουσα ανάγκη για ούρηση ή πόνο κατά τη διάρκεια της ούρησης, επικοινωνήστε με τη γιατρό σας – αυτά μπορεί να είναι σημάδια ουρολοίμωξης ή πυελονεφρίτιδας. Και στις δύο περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστείτε λήψη αντιβιοτικών.
- Πόνος ή μούδιασμα γύρω από την τομή της καισαρικής
Η ανάρρωση μετά την καισαρική τομή δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Η καισαρική αποτελεί ένα μεγάλο χειρουργείο στην περιοχή της κοιλιάς. Ίσως χρειαστεί έως και έξι εβδομάδες, προκειμένου το σώμα σας να ανακάμψει και να επουλωθεί πλήρως η τομή, καθώς και για να υποχωρήσει ο πόνος. Μπορεί ακόμη, να έχετε περιστασιακά τσιμπήματα για μήνες. Το μούδιασμα και ο κνησμός γύρω από την περιοχή της τομής είναι επίσης φυσιολογικά και θα εξαφανιστούν με την πάροδο του χρόνου.
Πώς να το αντιμετωπίσετε: Πάρτε αναλγητικά φάρμακα όποτε νιώθετε πόνο. Φροντίστε την περιοχή της τομής αποφεύγοντας την υγρασία και χρησιμοποιήστε κάποια αλοιφή επούλωσης. Αποφύγετε να σηκώνετε βάρη για τις πρώτες εβδομάδες μετά την επέμβαση.
Πότε να ζητήσετε βοήθεια: εάν ο πόνος χειροτερέψει ή αν παρατηρήσετε ερυθρότητα, οίδημα και περίεργη οσμή στην τομή –αυτά μπορεί να είναι σημάδια μόλυνσης. Ενημερώστε τη γιατρό σας εάν κάτι σας ανησυχεί.
Κατερίνα Ζαρίμη, μαία