Υπάρχει έντονος προβληματισμός και συζήτηση αυτήν την εποχή αναφορικά με τον εμβολιασμό των γυναικών κατά του Covid-19 στην εγκυμοσύνη. Με στοιχεία από την επίσημη οδηγία της ελληνικής μαιευτικής γυναικολογικής εταιρείας (ΕΜΓΕ), η οποία ακολουθεί τα πρωτόκολλα της Ευρώπης, καθώς και στοιχεία από πρόσφατο εκπαιδευτικό σεμινάριο της Αγγλίας (RCOG) με στοιχεία της FIGO (Διεθνής Ομοσπονδία Γυναικολογίας και Μαιευτικής), η γυναικολόγος Στέλλα Ροΐδη παραθέτει τους λόγους για τους οποίους ο εμβολιασμός κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης είναι ασφαλής. Άλλωστε, οι ίδιοι αυτοί οργανισμοί βγάζουν τα πρωτόκολλα προγεννητικού ελέγχου, πρωτόκολλα αντιμετώπισης παθολογίας στην κύηση, χρήση φαρμάκων και πολλών άλλων τα οποία οι γυναικολόγοι ακολουθούν ώστε να διασφαλίσουν την ασφάλεια της μητέρας και του μωρού. Αφού ακούμε αυτούς τους οργανισμούς σε όλα τα άλλα που προτείνουν, γιατί διαλέγουμε να απέχουμε από τις συστάσεις τους για το εμβόλιο του κορωνοϊού. Είναι πραγματικά πρωτόγνωρη η ένταση αμφισβήτησης της επιστήμης σε μια περίοδο που ο κόσμος την έχει τόσο πολύ ανάγκη.
Τι συμβαίνει αν μία έγκυος κολλήσει COVID -19;
Περίπου τα 2/3 των γυναικών που βρέθηκαν θετικές στον COVID-19 στην εγκυμοσύνη δεν είχαν καθόλου συμπτώματα. 1 στις 10 όμως που έκαναν εισαγωγή στο νοσοκομείο με COVID-19 εισήλθαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά. Ο COVID στην εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα προωρότητας – που μπορεί να επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη υγεία του μωρού – αυξάνει τη πιθανότητα για επείγουσα καισαρική τομή στο 60% και διπλασιάζει τη πιθανότητα ενδομήτριου θανάτου.
Πώς λειτουργεί το εμβόλιο;
Το εμβόλιο της Pfizer και της Moderna είναι τα μόνο που συστήνονται σε γυναίκες που προσπαθούν για εγκυμοσύνη ή είναι έγκυες . Τα εμβόλια αυτά δεν περιέχουν ιό αλλά m-RNA.To mRNA είναι ένα μόριο που ζητάει από τον οργανισμό μας να κάνει κάτι που ούτως η αλλιώς κάνει καθημερινά: να παράξει μία πρωτεΐνη. Συγκεκριμένα, σε αυτήν την περίπτωση η πρωτεΐνη μιμείται τον ιό του COVID-19 και το σώμα μας αντιδρά σε αυτό παράγοντας αντισώματα που θα μας προστατέψουν στην περίπτωση που ο πραγματικός ιός μπει στο σώμα μας. Ο mRNA δεν εισέρχεται στον πυρήνα του κυττάρου και δεν αλληλοεπιδρά με το DNA μας.
Τι ξέρουμε για τα εμβόλιο COVΙD στην εγκυμοσύνη;
Στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου έχουν εμβολιαστεί πάνω από 300.000 έγκυες γυναίκες, δεν έχουν δείξει κάποια παρενέργεια. Έρευνα από έξι μελέτες σε τέσσερις χώρες, στις οποίες συμμετείχαν περισσότερες από 40.000 εγκυμονούσες, δείχνει ότι το εμβόλιο δεν αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού, θνησιμότητας ή αύξησης συγγενών ανωμαλιών.
Είναι τα εμβόλια ασφαλή στην εγκυμοσύνη;
Εδώ και πολλά χρόνια, εμβόλια ήδη γίνονται στην περίοδο της εγκυμοσύνης (αντιγριπικό και του κοκκύτη). Τα εμβόλια COVID-19 δεν περιέχουν συστατικά που είναι επιβλαβή στις έγκυες γυναίκες ή στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Μελέτες για τα εμβόλια σε ζώα δεν έδειξαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το εμβόλιο προκαλεί βλάβη στην εγκυμοσύνη ή τη γονιμότητα.
Το εμβόλιο θεωρείται ασφαλές και αποτελεσματικό σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης. Ειδικά με τα στοιχεία που έχουμε ύστερα από τόσο μεγάλο αριθμό δόσεων σε έγκυες γυναίκες, έχει πλέον αποδειχθεί ότι η εγκυμοσύνη δεν είναι αντένδειξη.
Πότε πρέπει να κάνω το εμβόλιο;
Η ιδανική περίοδος να κάνετε το εμβόλιο είναι στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Μία δόση εμβολιασμού COVID-19 σας παρέχει καλή προστασία από τη μόλυνση, αλλά με την πιο πρόσφατη (Delta) παραλλαγή του ιού, χρειάζονται δύο δόσεις για να δώσουν ένα καλό επίπεδο ανοσίας. Συνιστάται να έχετε λάβει δύο δόσεις πριν μπείτε στο τρίτο τρίμηνο, όταν ο κίνδυνος σοβαρής ασθένειας με COVID-19 είναι μεγαλύτερος.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του εμβολιασμού;
Οι παρενέργειες από το εμβόλιο είναι συχνές αλλά ήπιες και πάνω απ΄ όλα δεν επηρεάζουν την εγκυμοσύνη. Αυτές περιλαμβάνουν: αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, πονόλαιμος, κούραση, πονοκέφαλος.
Οι απειροελάχιστες παρενέργειες που ακούστηκαν για θρόμβωση αναφέρονται στο εμβόλιο AstraZeneca – όχι Pfizer ή Moderna που συστήνονται στην εγκυμοσύνη. Επίσης, την προηγούμενη βδομάδα το εμβόλιο της Pheizer εγκρίθηκε πλήρως από τον FDA.
Πότε πρέπει ο γιατρός μου να μού προτείνει το εμβόλιο;
Κάθε έγκυος πρέπει να λαμβάνει εξατομικευμένη φροντίδα και να ενημερώνεται από τον ιατρό της σχετικά με τους κινδύνους μετά από νόσηση στην εγκυμοσύνη. Η ελληνική μαιευτική γυναικολογική εταιρεία προτείνει να εμβολιάζονται οι:
· έγκυες γυναίκες που ανήκουν στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό
· έγκυες που διαμένουν σε περιοχές αυξημένου επιδημιολογικού φορτίου
· έγκυες με συνοσυρότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης (όπως έγκυες με διαβήτη, παχυσαρκία, νόσους του καρδιαγγειακού ή του αναπνευστικού συστήματος)
· έγκυες με δείκτη μάζα σώματος άνω τον 40
Είναι αποτελεσματικό;
Τα m-RNA εμβόλια φαίνεται πως προκαλούν επαρκή ανοσολογική απάντηση τόσο σε εγκύους όσο και σε θηλάζουσες γυναίκες, η οποία μάλιστα είναι υψηλότερη σε σχέση με την ανοσολογική απάντηση ύστερα από νόσηση από SARS-CoV-2. Επιπροσθέτως, μετά από εμβολιασμό, αντισώματα έναντι SARS-CoV-2 ανιχνεύθηκαν στο αίμα του ομφαλίου λώρου κατά τη γέννηση. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι, εφόσον εμβολιαστεί η μητέρα στην εγκυμοσύνη, προστατεύεται και το νεογνό στις πρώτες εβδομάδες της ζωής του.
Εμβόλιο και θηλασμός
Όπως αναφέρθηκε ήδη, τα εμβόλια δεν μπορούν να προκαλέσουν νόσηση στη μητέρα ή στο νεογνό. Ως εκ τούτου, παρά τον περιορισμένο αριθμό δεδομένων σχετικά με τον εμβολιασμό κατά τη διάρκεια της γαλουχίας και λαμβάνοντας υπόψιν πως αντισώματα έναντι του Covid έχουν ανιχνευθεί στο μητρικό γάλα μετά από εμβολιασμό, συστήνεται ο εμβολιασμός σε όλες τις θηλάζουσες γυναίκες.
Τι να κάνω αν μάθω ότι είμαι έγκυος ενώ έχω κάνει μία δόση εμβολίου;
Υπάρχει έντονος προβληματισμός και συζήτηση αυτήν την εποχή αναφορικά με τον εμβολιασμό των γυναικών κατά του Covid-19 στην εγκυμοσύνη. Με στοιχεία από την επίσημη οδηγία της ελληνικής μαιευτικής γυναικολογικής εταιρείας (ΕΜΓΕ), η οποία ακολουθεί τα πρωτόκολλα της Ευρώπης, καθώς και στοιχεία από πρόσφατο εκπαιδευτικό σεμινάριο της Αγγλίας (RCOG) με στοιχεία της FIGO (Διεθνής Ομοσπονδία Γυναικολογίας και Μαιευτικής), η γυναικολόγος Στέλλα Ροΐδη παραθέτει τους λόγους για τους οποίους ο εμβολιασμός κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης είναι ασφαλής. Άλλωστε, οι ίδιοι αυτοί οργανισμοί βγάζουν τα πρωτόκολλα προγεννητικού ελέγχου, πρωτόκολλα αντιμετώπισης παθολογίας στην κύηση, χρήση φαρμάκων και πολλών άλλων τα οποία οι γυναικολόγοι ακολουθούν ώστε να διασφαλίσουν την ασφάλεια της μητέρας και του μωρού. Αφού ακούμε αυτούς τους οργανισμούς σε όλα τα άλλα που προτείνουν, γιατί διαλέγουμε να απέχουμε από τις συστάσεις τους για το εμβόλιο του κορωνοϊού. Είναι πραγματικά πρωτόγνωρη η ένταση αμφισβήτησης της επιστήμης σε μια περίοδο που ο κόσμος την έχει τόσο πολύ ανάγκη.
Τι συμβαίνει αν μία έγκυος κολλήσει COVID -19;
Συνήθως τα συμπτώματα είναι ελαφρά. 1 στις 10 όμως που έκαναν εισαγωγή στο νοσοκομείο με COVID-19 εισήλθαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Στα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά. Ο COVID στην εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα προωρότητας – που μπορεί να επηρεάσει τη μακροπρόθεσμη υγεία του μωρού – αυξάνει τη πιθανότητα για επείγουσα καισαρική τομή στο 60% και διπλασιάζει τη πιθανότητα ενδομήτριου θανάτου.