Τι πρέπει να κάνετε με το πρώτο θετικό τεστ εγκυμοσύνης; Ποια βήματα ακολουθούμε σε όλη την εγκυμοσύνη; Σάς παραθέτουμε μία λίστα για να παρακολουθείτε τα πράγματα που πρέπει να κάνετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας.
- Έχετε καθυστέρηση; Κάντε τεστ εγκυμοσύνης! Εάν έχετε θετικό τεστ εγκυμοσύνης τότε….
- Κλείστε ραντεβού για να δείτε τη μαία ή τη/τον γιατρό σας: έναρξη της προγεννητικής φροντίδας σας.
- Μείνετε δραστήριοι, ξεκινήστε να ασκείστε (εφόσον το επιτρέπει η/ο γιατρός σας).
- Πάρτε φολικό οξύ, σύμφωνα με τις οδηγίες της γιατρού σας.
- Εάν καπνίζετε, τώρα είναι η πλέον κατάλληλη ώρα να ζητήστε βοήθεια για να σταματήσετε.
- Κανονίστε ραντεβού για να δείτε έναν οδοντίατρο.
- Μάθετε για τα δικαιώματά σας στην εργασία: τι προβλέπει η άδεια μητρότητας και ποια τα δικαιώματα απασχόλησης;
- Διατηρήστε μια ισορροπημένη διατροφή. Αν χρειάζεστε, συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο.
- Μπορείτε να βάψετε τα μαλλιά σας, κάνοντας ανταύγειες ή φυτική βαφή μετά τις πρώτες 12 εβδομάδες.
- Μπορείτε να βάψετε τα νύχια σας είτε με απλό είτε με ημιμόνιμο βερνίκι. Αποφεύγουμε το ημιμόνιμο βερνίκι κατά τις τελευταίες εβδομάδες της κύησης (πλησιάζοντας στον τοκετό).
- Ενυδατώστε το δέρμα σας από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες με τη χρήση κάποιας κρέμας ή με φυτικά έλαια, όπως αμυγδαλέλαιο ή λάδι αβοκάντο.
- Επιλέξτε να φοράτε άνετα ρούχα και παπούτσια.
- Φροντίστε να πλένετε και να σιδερώνετε καλά τα εσώρουχά σας.
- Αποφύγετε την επαφή με γάτες. Σε περίπτωση που έχετε γάτα στο σπίτι, συνεννοηθείτε με τη/τον γυναικολόγο σας για τις απαραίτητες τακτικές εξετάσεις.
- Εάν είστε έγκυος κατά την περίοδο του χειμώνα, μην έρχεστε σε επαφή με πολύ κόσμο σε κλειστούς χώρους ώστε να αποφύγετε ιώσεις.
- Να είστε τυπικές με τα ραντεβού σας στη/στον γυναικολόγο σας.
- Μην αμελείτε να λαμβάνετε συστηματικά τα απαραίτητα φάρμακα που σας έχουν δώσει.
- Μπορείτε να εξακολουθήσετε να έχετε σεξουαλικές επαφές, εφόσον δεν σας έχει δώσει άλλη οδηγία η/ο γιατρός σας.
Τα περισσότερα τρόφιμα και ποτά είναι ασφαλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επιλέξτε και διατηρήστε μία ισορροπημένη διατροφή με στόχο την πρόσληψη βιταμινών που θα ωφελήσουν τόσο εσάς όσο και το μωρό σας. Υπάρχουν μερικά πράγματα που πρέπει να προσέχετε ή να αποφεύγετε. Συγκεκριμένα:
Τυρί, γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα
Τι μπορείτε να φάτε
- Όλα τα σκληρά τυριά όπως Cheddar, Stilton και παρμεζάνα.
- Μαλακά παστεριωμένα τυριά όπως τυρί cottage, μοτσαρέλα, φέτα, τυρί κρέμα, paneer, ρικότα, χαλούμι, κατσικίσιο χωρίς λευκή επίστρωση στο εξωτερικό (φλοιό) και επεξεργασμένα τυριά.
- Καλά μαγειρεμένα μαλακά μη παστεριωμένα τυριά, μέχρι να βράσουν στον ατμό.
- Καλά μαγειρεμένα μαλακά τυριά με λευκή επίστρωση στο εξωτερικό, μέχρι να βράσουν στον ατμό.
- Καλά μαγειρεμένα μαλακά μπλε τυριά, μέχρι να βράσουν στον ατμό.
- Παστεριωμένο γάλα, γιαούρτι, κρέμα και παγωτό.
Τι να αποφύγετε
- Μαλακά τυριά ωριμασμένα με μούχλα με λευκή επίστρωση στο εξωτερικό, όπως brie, Camembert και chèvre (εκτός αν μαγειρευτούν μέχρι να ζεσταθούν στον ατμό)
- Απαλά μπλε τυριά όπως το μπλε της Δανίας, Gorgonzola και Roquefort (εκτός αν μαγειρευτούν μέχρι να ζεσταθούν στον ατμό).
- Οποιοδήποτε μη παστεριωμένο αγελαδινό γάλα, κατσικίσιο γάλα ή πρόβειο γάλα.
- Οποιεσδήποτε τροφές από μη παστεριωμένο γάλα όπως μαλακό κατσικίσιο τυρί.
Γιατί
Τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα ενδέχεται να περιέχουν Λιστέρια. Αυτό το βακτήριο μπορεί να προκαλέσει τη λοίμωξη Λιστερίωση. Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα η Λιστερίωση να οδηγήσει σε αποβολή ή να κάνει το νεογέννητο μωρό άρρωστο. Τα μαλακά τυριά με λευκή επίστρωση στο εξωτερικό έχουν περισσότερη υγρασία, κάτι που μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξη βακτηρίων.
Κρέας και πουλερικά
Τι μπορείτε να φάτε
- Κρέατα όπως κοτόπουλο, χοιρινό και βόειο κρέας, αρκεί να είναι καλά μαγειρεμένα χωρίς ίχνος ροζ ή αίματος. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικές με τα πουλερικά, το χοιρινό, τα λουκάνικα και τα μπιφτέκια.
- Κρύα, προ συσκευασμένα κρέατα όπως ζαμπόν και κοτόπουλο.
Τι να προσέχετε
- Κρύα αλλαντικά όπως σαλάμι, πεπερόνι , chorizo και προσούτο (εκτός αν μαγειρευτούν καλά).
Τι να αποφύγετε
- Ωμό ή άψητο κρέας.
- Προϊόντα συκωτιού και ήπατος.
- Όλους τους τύπους πατέ – συμπεριλαμβανομένου του χορτοφαγικού πατέ.
- Κρέατα θηράματος όπως χήνα, πέρδικες ή φασιανοί.
Γιατί
Εάν καταναλώσετε ωμό και μαγειρεμένο κρέας, υπάρχει μικρός κίνδυνος τοξοπλάσμωσης, κάτι που μπορεί να προκαλέσει αποβολή. Αυτό συμβαίνει διότι τα ωμά κρέατα μπορεί να περιέχουν ίχνη παρασίτων τα οποία προκαλούν τοξοπλάσμωση. Τα προϊόντα του ήπατος (συκώτι) περιέχουν πολλή βιταμίνη Α, κάτι που ενδέχεται να είναι επιβλαβές για ένα αγέννητο μωρό.
Αυγά
Τι μπορείτε να φάτε
- Καλά μαγειρεμένα αυγά, μέχρι να είναι στερεά.
Τι να αποφύγετε
- Ωμά ή μερικώς μαγειρεμένα αυγά.
- Αυγά πάπιας, χήνας ή ορτυκιού, εκτός εάν μαγειρευτούν καλά μέχρι τα λευκά και οι κρόκοι να είναι στερεά.
Γιατί
Τα αυγά, αν δεν μαγειρευτούν καλά, είναι πιθανό να έχουν Σαλμονέλα. Η Σαλμονέλα είναι απίθανο να βλάψει το αγέννητο μωρό σας, μπορεί ωστόσο να προκαλέσει σε εσάς τροφική δηλητηρίαση.
Ψάρι
Τι μπορείτε να φάτε
- Μαγειρεμένα ψάρια και θαλασσινά.
- Καπνιστό ψάρι, όπως καπνιστός σολομός και πέστροφα.
- Ωμό ή ελαφρώς μαγειρεμένο ψάρι σε sushi, εάν τα ψάρια έχουν πρώτα καταψυχθεί.
- Μαγειρεμένα οστρακοειδή, όπως μύδια, αστακό, καβούρια, γαρίδες και χτένια. (Αποφεύγουμε του εστιατορίου αφού δε ξέρουμε πόσο καλά τα έχουν μαγειρέψει)
- Κρύες, προ μαγειρεμένες γαρίδες.
Τι να περιορίσετε
- Δεν πρέπει να τρώτε περισσότερο από 2 μερίδες λιπαρών ψαριών την εβδομάδα, όπως σολομό, πέστροφα, σκουμπρί ή ρέγκα.
- Δεν πρέπει να τρώτε περισσότερα από 2 μπριζόλες τόνου (περίπου 140 γραμμάρια μαγειρεμένα ή 170 γραμμάρια ωμά) ή 4 μεσαίου μεγέθους κουτιά τόνου (περίπου 140 γραμμάρια όταν στραγγίζονται) την εβδομάδα.
Ο τόνος δεν υπολογίζεται ως λιπαρό ψάρι
Μπορείτε να έχετε 2 μπριζόλες τόνου ή 4 κουτιά ψαριών μεσαίου μεγέθους, καθώς και 2 μερίδες λιπαρών ψαριών. Παρόλα αυτά, ιδανικά αποφεύγουμε τις κονσέρβες.
Τι να αποφύγετε
- Ξιφία.
- Καρχαρία.
- Ωμά οστρακοειδή.
Γιατί
Πρέπει να περιορίσετε τον τόνο επειδή έχει περισσότερο υδράργυρο σε σχέση με άλλα ψάρια. Εάν τρώτε πολύ υδράργυρο, μπορεί να είναι επιβλαβές για το αγέννητο μωρό σας. Πρέπει να περιορίσετε τα λιπαρά ψάρια επειδή μπορούν να έχουν τοξίνες καθώς ενδέχεται να είναι επιβλαβή για το μωρό. Θα πρέπει να αποφεύγετε τα ωμά οστρακοειδή γιατί μπορεί να έχουν επιβλαβή βακτήρια, ιούς ή τοξίνες. Αυτά ενδέχεται να σας προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση, κάτι που θέλουμε να αποφύγουμε στη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.
Άλλα τρόφιμα και ποτά
Καφεΐνη
Μπορείτε να λαμβάνετε καφεΐνη, αλλά όχι περισσότερο από 200mg την ημέρα.
Συγκεκριμένα:
- 100mg σε μια κούπα στιγμιαίου καφέ.
- 140mg σε μια κούπα καφέ φίλτρου.
- 75mg σε μια κούπα τσαγιού (το πράσινο τσάι μπορεί να έχει την ίδια ποσότητα καφεΐνης με το κανονικό τσάι)
Αλκοόλ
Οι ειδικοί εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι για το πόσο αλκοόλ είναι απολύτως ασφαλές να πίνετε όσο είστε έγκυος, οπότε η ασφαλέστερη προσέγγιση είναι να μην πίνετε καθόλου για να περιορίσετε τους κινδύνους για το μωρό σας στο ελάχιστο. Το ποτό κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια βλάβη στο μωρό. Όσο περισσότερο πίνετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος.
Πώς επηρεάζει το αλκοόλ το αγέννητο μωρό μου;
Όταν πίνετε αλκοόλ, αυτό περνά από το αίμα σας μέσω του πλακούντα και στο μωρό σας. Το συκώτι ενός μωρού είναι ένα από τα τελευταία όργανα που αναπτύσσονται και δεν ωριμάζει μέχρι τα τελευταία στάδια της εγκυμοσύνης. Το μωρό σας δεν μπορεί να επεξεργαστεί το αλκοόλ όσο μπορείτε εσείς και η υπερβολική έκθεση σε αυτό μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ανάπτυξή του. Η κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά κατά τους πρώτους 3 μήνες της εγκυμοσύνης, αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού και ενδέχεται το μωρό να έχει χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση.
Οι κίνδυνοι είναι αναλογικά μεγαλύτεροι όσο περισσότερο πίνετε. Η κατανάλωση σε μεγάλο βαθμό σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει το μωρό σας να αναπτύξει μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο (Fetal Alcohol Syndrome). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- κακή ανάπτυξη,
- ξεχωριστά χαρακτηριστικά του προσώπου και
- προβλήματα μάθησης και συμπεριφοράς.
Πώς να αποφύγετε το αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη
Μπορεί να μην είναι τόσο δύσκολο όσο νομίζετε να αποφεύγετε εντελώς το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς πολλές γυναίκες δεν τους αρέσει η γεύση του από τις αρχές της περιόδου αυτής. Οι γυναίκες που ανακαλύπτουν ότι είναι έγκυες αφού έχουν ήδη πιει στην αρχή της εγκυμοσύνης θα πρέπει να αποφεύγουν την περαιτέρω κατανάλωση αλκοόλ.
Φρούτα, λαχανικά και σαλάτες
Να είστε προσεκτικοί με φρούτα, λαχανικά και σαλάτες, καθώς μπορούν να έχουν χώμα πάνω τους, κάτι που μπορεί να σας βλάψει. Φροντίστε να πλένετε καλά όλα τα φρούτα, τα λαχανικά και τα συστατικά της σαλάτας και ιδανικά αποφύγετέ τες αν τρώτε εκτός σπιτιού καθώς δεν γνωρίζετε τη διαδικασία προετοιμασίας.
Φιστίκια
Δεν χρειάζεται να αποφεύγετε να τρώτε φιστίκια όταν είστε έγκυος. Να τα αποφύγετε μόνο εάν σας έχει συμβουλέψει ανάλογα ένας επαγγελματίας υγείας ή εάν έχετε σχετικές αλλεργίες.
Βιταμίνες
Μην πάρετε χωρίς καθοδήγηση συμπληρώματα πολλαπλών βιταμινών υψηλής δόσης ή συμπληρώματα με βιταμίνη Α σε αυτά. Ακολουθήστε τις οδηγίες της/του γυναικολόγου σας.
Μπορεί η περίοδος της εγκυμοσύνης να μοιάζει γεμάτη από οδηγίες και «κανόνες», στην πραγματικότητα όμως είναι μια ευκαιρία να επανεξετάσετε τις επιλογές σας και να επιλέξετε τις καλύτερες για το διάστημα που κυοφορείτε. Η/ο γυναικολόγος σας είναι πάντα στο πλευρό σας για να λύσετε τυχόν απορίες και να φτάσετε έτσι, μητέρα και μωρό, υγιείς μέχρι τη γέννηση!
Κατερίνα Ζαρίμη & Στέλλα Ροΐδη